Publikacja nie jest podręcznikiem medycyny, ani nie służy do diagnostyki lekarskiej. Artykuł ma charakter informacyjny. Przed zastosowaniem porad skonsultuj się z lekarzem.

Sposób na Afty

Afty to bardzo bolesne nadżerki, otwarte owrzodzenia w jamie ustnej. Wyglądają jak ubytki w tkance z białym nalotem i różową otoczką. Afty zazwyczaj goją się samoistnie po kilkunastu dniach, lecz można ten proces nieco przyspieszyć. Chcę Wam przedstawić sposoby, które znalazłem w sieci, w książkach i wynikające z własnego doświadczenia na pozbycie się tego utrapienia.

Kliknij aby zobaczyć zdjęcia

Przyczyny powstawania

"Wykazano wyraźny związek pojawiania się aft z czynnikami takimi jak:

• niektóre składniki (często sztuczne) dodawane do żywności (pot. konserwant),
• stres,
• gorączka,
• urazy mechaniczne, np. podczas zabiegów stomatologicznych, podrażnienie szczoteczką do zębów podczas szczotkowania, umożliwiają rozwinięcie się afty, ale nie stanowią jej przyczyny,
• przypadkowe (lub celowe – autoagresja) przygryzienie,
• alergia,
• zmiany hormonalne,
• podrażnienia wywoływane pastą do zębów (a właściwie dodecylosiarczanem sodu – jej składnikiem),
• jeśli nie stwierdzono niedoborów odpornościowych i zakażeń przede wszystkim wirusami z rodziny Herpesviridae może być rozważana nieprawidłowa reakcja immunologiczna (por. autoagresja komórek),
• niedobór witaminy B12,
• niedobór żelaza,
• niedobór kwasu foliowego,
• niektóre leki zwalczające anginę,
• zapalenia jelit,
• zakażenie wirusem zespołu nabytego braku odporności (HIV),
• białaczka (zazwyczaj jeśli dodatkowo występuje leukopenia i małopłytkowość krwi),
• Afty mogą również pojawiać się wskutek zażywania silnych antybiotyków. W tym wypadku najlepszą formą zapobiegania i leczenia aft jest przyjmowanie leków osłonowych na bazie bakterii kwasu mlekowego.

Dużą rolę w zachorowaniach na aftozę nawrotową odgrywają czynniki genetyczne oraz predyspozycje rodzinne. Około 30 proc. osób chorujących na aftozę nawrotową ma w swojej najbliższej rodzinie osobę z tą samą dolegliwością. W przypadku występowania tej choroby u obojga rodziców, wystąpienie aft u ich dzieci wiąże się z 90 proc. ryzykiem"^[3].

Zabezpieczenie rany

1. "Produkty bez recepty, takie jak Orabase, tworzą długotrwałą ochronną warstwę na ranie, przyspieszając jej gojenie i szybko łagodząc ból. Osusz ranę wacikiem przed nałożeniem tej papki."^[1]
2. "Postać lukrecji gładkiej, znana jako odglicyryzowana lukrecja (pozbawiona gliceryny, DGL), także powleka afty. W nie których krajach można ją kupić w postaci wafli do jedzenia; jeśli uda Ci się je zdobyć żuj 1-2 wafle 2 lub 3 razy dziennie^"[1.
3. "Żel z aloesu zwyczajnego również może przynieść ulgę. Wyciśnij odrobinę żelu z uciętego liścia aloesu. Osusz aftę wacikiem i delikatnie nałóż zel. Powtarzaj ten zabieg dowolnie często.^[1]"
4. "Rozetnij kapsułkę z witamina E i wyciśnij trochę oleju na ranę. Powtarzaj ten zabieg kilkakrotnie w ciągu dnia^."[1]

Zobojętnienie środowiska w jamie ustnej

1. "Rozgryź tabletke Pepto-Bismolu na ranę czekaj, aż się rozpuści. Uporczywy ból aft wywołuje kwaśne pożywienie i enzymy trawienne, które wżerają się w tkankę wewnątrz rany. Proponowane tabletki zobojętniają kwasy i mogą przyspieszyć gojenie. Nie przekraczaj zalecanej dawki."^[1]
2. Używaj niewielkiej ilości mleczka magnezjowego jako płukanki do ust lub smaruj nim aftę 3-4 razy dziennie^[1].
   
3. "Na nadżerkę przyłóż wilgotna torebkę z herbata na 5 minut. Herbata jest zasadowa, może więc zobojętniać kwasy, które są przyczyna bolesności aft. Zawiera również związki o właściwościach ściągających, które moga pomóc w łagodzeniu bólu^."[1]

Zmniejszenie bólu

1. Napryskaj delikatnie na nadżerkę środek znieczulający o miejscowym działaniu, na przykład Aethylum chloratum w aerozolu, środek ten łatwo wypłukuje się śliną, dlatego trzeba nakładać go kilka razy dziennie^[1].
2. Wypróbuj żel dla dzieci na ząbkowanie - ma on także łagodne przeciwbólowe działanie^[1].
3. Ssij przeciwbólowe pastylki, takie jak Orophar^[1].
4. Dobrze znieczulająco działa lek Tantum Verde, szczególnie w aerozolu może okazać się skuteczny.
5. "W okresie leczenia należy zrezygnować z gorących napojów, zbyt ciepłych pokarmów i alkoholu. Unikać trzeba również czekolady, owoców cytrusowych, kwaśnych potraw, słonych lub mocno przyprawionych dań i innych potraw, które mogą doprowadzić do podrażnienia jamy ustnej^"[2]
6. Skuteczny jest również lek Sachol żel.
7. Pomocny może okazać się lód, kostka lodu w ustach zmniejszy stan zapalny i ból.

Walka z bakteriami

1. "2-3 razy dziennie płucz jamę ustną odwarem wody różanej, który zmniejsza odczyn zapalny. Inne zioła, które można zastosować w leczeniu aft i wykorzystać w postaci płukanek to rumianek, liść maliny, szałwia, łopian lekarski oraz odwar z czerwonej koniczyny."^[2]
2. "Wymieszaj łyżkę dwudziestoprocentowej wody utlenionej w 1/2 szklanki wody. Dodaj łyżeczkę sody oczyszczonej (wodorowęglanu sodu), łyżeczkę soli kuchennej i dokładnie wymieszaj. Roztworem tym szybko przepłucz jamę ustną i wypluj go. Ponieważ afta to otwarta rana podatna na infekcje, woda utleniona jest dobrym środkiem odkażającym. Soda z kolei jest alkaliczna i przynosi ulgę, zobojętniając kwasy."^[1]
3. "Soda oczyszczona i proszek do pieczenia działają odkażająco. Wystarczy połączyć sodę lub proszek z wodą w takich proporcjach, aby poswatała gęsta masa. Gotową pastę delikatnie wsmaruj w aftę."^[2]
4. Płucz jamę ustną łagodnym roztworem soli (pół łyżeczki soli rozpuść w szklance ciepłej wody)^[2].
5. Można również zastosować delikatny płyn do płukania jamy ustnej.
6. "Cynk może przyspieszyć gojenie się nadżerek w jamie ustnej. Przy pierwszych oznakach tworzenia się nadżerek przyjmuj 25 rmg cynku dziennie w postaci pastylek do ssania, aż nastąpi poprawa. (Uwaga Nie przekraczaj tej dawki, ponieważ cynk w nadmiarze jest toksyczny)."^[1]
7. W walce z aftami stosuje się również płukanki, które zawierają wodę utlenioną i roztwór jodyny.
8. Pomocny może się okazać olejek z rokitnika, nakładany na ranę kilka razy dziennie.

Zwiększenie odporności

1. "Istotne jest także, aby dieta pacjentów zmagających się z aftami była pełna wit. B12, cynku oraz witaminy A, C, E. Zaleca się także spożywanie dużej ilości jogurtów, owoców oraz warzyw, które wzmacniają odporność (fasola, czosnek, cebula) lub drożdży, w których znajduje się witamina B. Pomocne są również wyciągi z nasion ogórecznika, olej z wątroby rekina czy żeń-szeń."^[4]
2. "Wielu specjalistów uważa, że należy przyjmować aminokwas lizynę, aby uzupełnić jej niedobór towarzyszący aftom. Przyjmuj 1000 mg lizyny 3 razy dziennie na pusty żołądek^."[1]
3. "Jeżówka jest powszechnie uznanym ziołem pobudzającym układ odpornościowy. Jeśli tylko zauważysz objawy tworzącej się nadżerki, przyjmuj 200 miligramów 2-3 razy dziennie. (Uwaga nie stosuj jeżówki jeśli cierpisz na chorobę autoimmunologiczna taką jak toczeń, albo chorobę postępująca, taka jak stwardnienie rozsiane czy gruźlica)."^[1]
4. "Witamina C wraz z flawonoidami wspomaga gojenie się błon śluzowych jamy ustnej. Owoce cytrusowe dostarczają witaminy C, ale u niektórych osób mogą wpływać na tworzenie się aft. W zamian przyjmuj po 250 miligramów witaminy C i flawonoidów (wzmacniają skuteczność witaminy C) 3 razy dziennie."^[1]
5. Jedz jogurty z żywymi kulturami bakterii.
6. Wykonaj badania na obecność pasożytów. Mogą one powodować reakcje alergiczne i zaburzenia odporności.
7. Picie soku z brzozy ma działanie wspierające odporność.

Profilaktyka

1. Noszenie aparatu na zębach bardzo kaleczy błonę śluzową policzków, szczególnie końcówki cienkiego druciku korekcyjnego potrafią wbijać się w poliki i w tych miejscach przez cały czas robią się małe ranki. Możecie poprosić ortodontę aby przycinał drucik w taki sposób aby nie wystawał z rurek ochronnych na końcach aparatu. Wymaga to trochę zachodu ale na pewno będziecie zadowoleni z efektów. Zmniejszy się również ryzyko powstania aft w tych miejscach.
2. Przyczyną powstawania aft może być długotrwały stres, dlatego można stosować relaksację lub wykonywać ćwiczenia jogi lub aerobowe.
3. Należy uważać podczas spożywania produktów spożywczych z ostrymi krawędziami, szczególnie świeże bagietki, chipsy, chrupki. Najlepiej w ogóle je odstawić.
4. "Unikaj pożywienia sprzyjającego powstawaniu aft. Do potencjalnych sprawców należą: pełnoziarnista pszenica, żyto, jęczmień, owoce morza, ananasy, owoce cytrusowe, figi, czekolada, pomidory zielona papryka i truskawki. Aby wykryć, co powoduje wrzody wyeliminuj z diety wszystkie wymienione powyżej pokarmy. Następnie stopniowo wprowadzaj po jednym i sprawdzaj, czy powoduje nawrót dolegliwości."^[1]
5. "Sprawdź na etykiecie pasty do zębów, czy nie zawiera składnika o nazwie siarczan sodowo-laurylowy (SLS). Ten spieniający się czynnik, znajdujący się w pastach niemal wszystkich marek, u niektórych ludzi może wywołać afty. I wcale nie jest konieczny do czyszczenia zębów. Jeśli często cierpisz na afty, poproś w sklepie ze zdrowa żywnością o pastę, która nie zawiera SLS."^[1]
6. Stosuj tylko miękkie szczoteczki do zębów, aby nie wywołać podrażnień.

Przypisy

1. 1001 RAD DLA ZDROWIA - autor zbiorowy - READER'S DIGEST - drugie polskie wydanie
2. http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/zeby/afty-przyczyny-objawy-i-leczenie-aft-w-jamie-ustnej_41915.html
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Afta
4. http://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-zebow-i-jamy-ustnej,afta-na-jezyku---przyczyny-i-leczenie-afty-w-jamie-ustnej,artykul,1695872.html